Η πειρατεία -όρος που εκφράζει στην καθομιλουμένη την έννοια της προσβολής των δικαιωμάτων της πνευματικής ιδιοκτησίας- αναφέρεται στην κατασκευή, διανομή και πώληση μη εξουσιοδοτημένων αντιγράφων (πειρατικών αντιγράφων) υλικού προστατευόμενου από την πνευματική ιδιοκτησία. Η πειρατεία στην πνευματική ιδιοκτησία εκδηλώνεται με διάφορες μορφές και αφορά κυρίως στον τομέα της μουσικής, των οπτικοακουστικών έργων, των προγραμμάτων Η/Υ, των εκδόσεων και των ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών.
H πειρατεία αγαθών που ενσωματώνουν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο, που έχει αποκτήσει ανησυχητικές διαστάσεις. Στην Έκθεση για την Κατάσταση σχετικά με την Παραβίαση των Δικαιωμάτων Διανοητικής Ιδιοκτησίας (ΔΔΙ) για το 2019 (Status Report on IPR Infringement 2019), του Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ (EUIPO), αναφέρεται ότι η συνολική συμβολή των κλάδων που συνδέονται άμεσα με τα ΔΔΙ στην οικονομία της ΕΕ αντιπροσωπεύει περίπου το 42% του ΑΕΠ (5,7 τρισ. ευρώ) και το 28% της απασχόλησης. Οι κλάδοι αυτοί παράγουν επίσης εμπορικό πλεόνασμα ύψους περίπου 96 δισ. ευρώ στον υπόλοιπο κόσμο και οι μισθοί που καταβάλλονται στους εργαζόμενούς τους είναι κατά 46% υψηλότεροι σε σύγκριση με άλλους κλάδους.
Λόγω της υψηλής αξίας των ΔΔΙ, η παραβίασή τους αποτελεί προσοδοφόρα εγκληματική δραστηριότητα, η οποία προκαλεί σημαντικές ζημίες στους κατόχους των δικαιωμάτων και στην οικονομία γενικότερα. Σύμφωνα με μελέτη που διεξήχθη από το EUIPO και τον ΟΟΣΑ το 2019, οι εκτιμήσεις για την παραβίαση των ΔΔΙ στο διεθνές εμπόριο το 2016 υπολογίζεται ότι αγγίζουν έως και το 3,3% του παγκόσμιου εμπορίου. Έως και 6,8% των εισαγωγών της ΕΕ, ήτοι 121 δισ. ευρώ ετησίως, είναι προϊόντα απομίμησης. Αμφότερα τα στοιχεία αυτά είναι σημαντικά υψηλότερα από εκείνα που διαπιστώθηκαν στη μελέτη των δύο οργανισμών που δημοσιεύθηκε το 2016, γεγονός που δείχνει ότι το πρόβλημα έχει οξυνθεί πολύ περισσότερο τα τελευταία χρόνια.
Συνοπτικά οι συνέπειες του φαινομένου της πειρατείας περιλαμβάνουν τις παρακάτω:
- Απώλεια εισοδήματος λόγω μειωμένων εισπράξεων ΦΠΑ και τελωνειακών δασμών
- Απώλεια θέσεων εργασίας
- Μη δυνατότητα ανάπτυξης των σχετικών πολιτιστικών - και όχι μόνο - βιομηχανιών (κίνδυνος απομείωσης των πολιτιστικών αγαθών ελλείψει κινήτρων)
- Μείωση επενδύσεων ξένων κεφαλαίων
- Απειλή για την προστασία του καταναλωτή
- Αδυναμία επιβολής των σχετικών νόμων και εφαρμογής των διεθνών υποχρεώσεων
- Διακύβευση του κύρους της χώρας
Ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ) έχει πραγματοποιήσει έναν μεγάλο αριθμό δράσεων για τη μείωση και σταδιακή εξάλειψη του φαινομένου της πειρατείας των πνευματικών έργων και εξακολουθεί να δραστηριοποιείται στον τομέα αυτό.
Το Παρατηρητήριο συγκέντρωσε το σχετικό νομικό πλαίσιο, τόσο το ελληνικό όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις αρμόδιες υπηρεσίες, τη σχετική εθνική νομολογία και τις νέες εξελίξεις που αφορούν στο θέμα της προσβολής των δικαιωμάτων της πνευματικής ιδιοκτησίας. Τέλος, παρατίθεται μια σειρά χρήσιμων συνδέσμων (links) ελληνικών, κοινοτικών και διεθνών.
Το Παρατηρητήριο είναι μια δυναμική ιστοσελίδα που ενημερώνεται διαρκώς για τις τελευταίες εξελίξεις.
- Νόμος 4481/2017
- Διατάξεις του ν. 2121/1993 (α. 63 - 66Δ)
- Συνθήκη TRIPs (ν. 2290/1995)
- Ν. 3377/2005 (α. 11)
- ΥΑ 10100/Δ3B/4020 για την επιβολή του Διοικητικού Προστίμου
- ΠΔ 131/2003 (α. 11 – 13) - Ενσωμάτωση Οδηγίας για το Ηλεκτρονικό Εμπόριο 2000/31
- Κανονισμός 1383/2003 για την παρέμβαση των τελωνειακών αρχών
- Κανονισμός 1891/2004 για την παρέμβαση των τελωνειακών αρχών
- Νόμος 2472/1997 - Η προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα
- Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή: Εμπόριο, ανάπτυξη και διανοητική ιδιοκτησία - Στρατηγική για την προστασία και την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας σε τρίτες χώρες (COM(2014) 389 final).
- Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή: Επιδίωξη ανανεωμένης συναίνεσης όσον αφορά την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας στην εσωτερική αγορά: Σχέδιο δράσης της ΕΕ (COM(2014) 392 final).
- Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή - Ενίσχυση της επιβολής των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας στην εσωτερική αγορά.
- Ψήφισμα του Συμβουλίου, της 25ης Σεπτεμβρίου 2008 , για ένα συνολικό ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση της παραποίησης/απομίμησης και της πειρατείας (2008/C 253/01)
- Ψήφισμα του Συμβουλίου της 1ης Μαρτίου 2010 για την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας στην εσωτερική αγορά (2010/C 56/01).
- Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 22ας Σεπτεμβρίου 2010 σχετικά με την επιβολή των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στην εσωτερική αγορά (2009/2178(INI)).
- Εγχειρίδιο για υποβολή αιτήσεων σχετικά με τη λήψη τελωνειακών μέτρων.
Η Επιτροπή για τη Γνωστοποίηση Διαδικτυακής Προσβολής Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων (ΕΔΠΠΙ) συστήθηκε με τον ν. 4481/2017 και στόχο έχει να διευκολύνει την εξωδικαστική αντιμετώπιση περιπτώσεων διαδικτυακής προσβολής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ή/και συγγενικών δικαιωμάτων.
Οποιοσδήποτε του οποίου τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ή συγγενικά δικαιώματα προσβάλλονται στο διαδίκτυο (π.χ. δημιουργοί, ερμηνευτές-καλλιτέχνες, εκδότες, οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης, κ.ο.κ.). μπορεί να προσφύγει στην ΕΔΠΠΙ.
Η διαδικασία ενώπιον της ΕΔΠΠΙ συνιστά μία διοικητική διαδικασία, η οποία εντός σύντομου χρονικού διαστήματος (το πολύ εντός 60 ημερών) επιτρέπει σε κάθε δικαιούχο που προσφεύγει ενώπιόν της σε σχέση με την παράνομη διάθεση έργων του στο διαδίκτυο να επιτύχει (εάν η προσφυγή του ευσταθεί) την άμεση απομάκρυνση ή τη διακοπή πρόσβασης στο έργο του ανάλογα με τις περιστάσεις και χωρίς να στερείται του δικαιώματός του προσφυγής στα δικαστήρια.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα μέλη της Επιτροπής, τη διαδικασία υποβολής αιτήματος, τα τέλη εξέτασης και τις αποφάσεις της δείτε: opi.gr/edppi
Έκθεση του ΟΠΙ σχετικά με τα στατιστικά για την καταπολέμηση του φαινομενου της πειρατείας.
Αρχές Επιβολής
-
2019 - Έκθεση: “2019 Status report on IPR infringemet”
Έρευνα σχετικά με την έκταση, τον σκοπό και τις οικονομικές συνέπειες της παραβίασης δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας στην ΕΕ.
Για ολόκληρη την έκθεση (αγγλικά) επιλέξτε εδώ.
Για την περίληψη στα ελληνικά επιλέξτε εδώ.
-
Συλλογή νομολογίας αποφάσεων του ΔΕΕ και εθνικών δικαστηρίων σχετικά με τη σχέση δικαιώματος πληροφόρησης του άρθρου 8 της Οδηγίας 2004/48 και θεμελιωδών δικαιωμάτων.
-
Έκθεση σχετικά με τη συμβολή στην οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης βιομηχανιών που κάνουν εντατική χρήση διαφόρων τύπων ΔΔΙ.
- 2009 - Η προστασία των δικαιωμάτων Διανοητικής Ιδιοκτησίας στην Ελλάδα
- Ευρώπη και Βόρεια Αμερική (Unesco - World Anti-Piracy Observatory)
- Ελληνικές
- Κοινοτικές
- Βάση Δεδομένων Επιβολής Δικαιώματος Διανοητικής Ιδιοκτησίας (Enforcement Database)
Η βάση δεδομένων βοηθά τις αρχές στην αναγνώριση πλαστών προΪόντων δίνοντας τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας να κοινοποιήσουν στις αρχές, με απόλυτα ασφαλή τρόπο, πληροφορίες σχετικά με τα προΪόντα τους καθώς και λογισιτκά στοιχεία.
- Πύλη Ακαδημαϊκής Μάθησης του OHIM - OALP (OHIM Academy Learning Portal)
Πρόκειται για ένα σύστημα διαχείρισης μάθησης που παρέχει πρόσβαση σε γνωσιακές πηγές και σκοπεύει στην προώθηση της γνώσης σε ζητήματα διανοητικής ιδιοκτησίας. Το διαθέσιμο περιεχόμενο περιλαμβάνει από πακέτα e-learning έως βιβλιοθήκη σεμιναρίων και συνεδρίων.
- ACIST
Πρόκειται για μία βάση δεδομένων της ΕυρωπαΪκής Ένωσης που συλλέγει στατιστικά στοιχεία για τις κατασχέσεις εμπορευμάτων ύποπτων για παραβίαση του δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας, τόσο στα σύνορα όσο και στο εσψτερικό της Ένωσης.
- Επιβολή δικαιωμάτων διανοητκής ιδιοκτησίας
- Catalogue of online tools for business about IPR
- Τhe European Observatory on Counterfeiting and Piracy
- Copyright and Neighbouring Rights
- Enforcement of Intellectual Property Rights
- Enterprise and Industry: Intellectual property rights
- Trade: Intellectual property
- Taxation and Customs: Counterfeit and piracy
- Justice, Freedom and Security: Financial crime
- TransAtlantic IPR Portal
- Βάση Δεδομένων Επιβολής Δικαιώματος Διανοητικής Ιδιοκτησίας (Enforcement Database)
- Διεθνείς
- Inter-Governmental and International Organisations
- World Intellectual Property Organization (WIPO):
- World Trade Organization (WTO):
- World Customs Organization (WCO):
- Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD):
- International Chamber of Commerce (ICC)
- I buy real
- Interpol:
- Inter-Governmental and International Organisations