20.07.2017

Σε σχέση με τα πρόσφατα δημοσιεύματα αναφορικά με την επιβολή «φόρου» στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τις δικτυωμένες φορητές συσκευές (tablets), όπως προβλέπεται στον ψηφισθέντα στις 13/07/2017 νόμο με τίτλο «Συλλογική διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων, χορήγηση πολυεδαφικών αδειών για επιγραμμικές χρήσεις μουσικών έργων και άλλα θέματα αρμοδιότητας Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού», αποσαφηνίζουμε τα ακόλουθα:

Η σχετική πρόβλεψη δεν αποτελεί χρέωση υπέρ τρίτων με την έννοια του φόρου ή τέλους αλλά νομιμοποιητική βάση για τη δυνατότητα δημιουργίας από ιδιώτες αντιγράφων έργων, που προστατεύονται με δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας ή/και συγγενικό δικαίωμα, για ιδιωτικούς σκοπούς. Τούτο άλλωστε έχει επανειλημμένα κριθεί και από τη νομολογία, σύμφωνα με την οποία η εύλογη αμοιβή δεν αποτελεί φόρο (ΑΠ 1125/2006, ΕφΑθ 2861/2007) ή τέλος ή χρηματική εισφορά που επιβαρύνει αυτοτελώς ένα προϊόν (ΕφΑθ 2429/2007). Η εύλογη αμοιβή προβλέπεται ήδη στο αρ. 18 παρ. 3 του ν. 2121/1993 και συνιστά αποζημιωτικό αντιστάθμισμα της ζημίας του δημιουργού από την ελεύθερη αναπαραγωγή του έργου του από τρίτους για ιδιωτική χρήση. Η καθιέρωση της υποχρέωσης καταβολής εύλογης αμοιβής υπαγορεύθηκε από λόγους γενικότερου δημοσίου και κοινωνικού συμφέροντος και δεν αναιρεί την οικονομική ελευθερία που κατοχυρώνεται από το Σύνταγμα.

Το σύστημα της εύλογης αμοιβής δεν αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία. Εύλογη αμοιβή σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές υπάρχει για παράδειγμα σε Ιταλία, Ολλανδία, και Γερμανία. Στις χώρες που δεν διαθέτουν σχετικό σύστημα ο χρήστης οφείλει να αδειοδοτηθεί από τους δικαιούχους προκειμένου να αναπαράξει το έργο καταβάλλοντας την πλήρη αμοιβή. Η απαρίθμηση στον νόμο ως προς τα μέσα που υπόκεινται στην εν λόγω αμοιβή είναι ενδεικτική. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι υπολογιστές είναι κατ’ εξοχήν οι συσκευές που σήμερα χρησιμοποιούνται για την αναπαραγωγή για ιδιωτική χρήση, όπως είναι και τα MP3 players, οι οδηγοί εγγραφής CD και DVD, οι εξωτερικοί σκληροί δίσκοι, τα tablets, οι φωτοτυπικές συσκευές και οι σαρωτές.

Διευκρινίζεται επιπλέον ότι η εν λόγω εύλογη αμοιβή εισάγεται μόνο στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τα tablets με μέγεθος εσωτερικής μνήμης τυχαίας προσπέλασης (RAM) άνω των 4 GB.